عاشقانهای در دل سیاست | نویسنده «دکتر نون...» از نوشتن این نمایشنامه میگوید
تاریخ انتشار: ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۴۴۴۱۶
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از مهر، محمد وفایی که با همراهی «دلارا نوشین» رمان «دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد» را برای اجرای صحنهای آماده کرده است در قالب یک یادداشت درباره فرایند شکل گیری این اثر نمایشی که این روزها به کارگردانیهادی مرزبان در سالن اصلی مجموعه تئاترشهر روی صحنه توضیحاتی ارائه داد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این ایام که آغازین روزهای قرن جدید است، صحنه سالن اصلی تئاتر شهر عرصه نمایش دیگری است از هادی مرزبان، کارگردان پیشکسوت و نام آشنای تئاتر ایران. نمایشی با عنوان «دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد». یک اثر نمایشی تاریخی سیاسی که درونمایهای عاشقانه دارد یا شاید به تعبیری، روایتی عاشقانه که در دل حوادث تاریخی و سیاسی رخ میدهد. این که کدام حال و هوا بر روند این اثر حاکم است شرحی پیچیده دارد و این به واقع یک درام چند وجهی است که قصه نمایش به خوبی از پس پرداخت آن بر میآید و اما از خود نمایش و اجرایی که از داستان آن روی صحنه رفته، بگذریم خالی از لطف نیست که شرحی را از جریان شکلگیری متن اثر به نظر برسانم.
این نمایشنامه حاصل همکاری دو نفری من محمد وفایی و خانم دلارا نوشین است که اقتباس کاملی است از رمان «دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد» نوشته شهرام رحیمیان. این رمان برای خیلیها آشناست و قصه جالب آن و قلم شهرام رحیمیان در روایت این داستان و شرح حال دکتر نون خیلی از خوانندگان را به خود جذب کرد و پس از انتشار، موفقیتهای زیادی را برای این کتاب رقم زد.
«دکتر نون» روایت مردی است که همه چیز و زندگیاش را در خدمت به اهداف سیاسی و ملی و ارادت و وفاداری به دکتر محمد مصدق یکی از پرچمداران تاریخ سیاسی ایران فدا میکند و سپس در چالشی بزرگ از درونیاتش و وقایع بیرونی، با خود و دنیای پیرامونش دست به گریبان میشود. قصه غریبی برای دکتر نون رقم میخورد که برایش سرنوشت غمانگیزی را در بر دارد.
این که این نمایش چطور به اجرا رسیده و متولد شده هم مثل قصه خود «دکتر نون» پر چالش است که شرحش به تفصیل در گفتههای کارگردان اثر ثبت به سابقه است. اما نمایشنامه آن همانطور که گفتم یک اقتباس کامل از رمانی است که شهرام رحیمیان نوشته و من و دلارا نوشین آن را برای اجرای صحنه ای ساخته و پرداخته کردهایم. اما خیلی از عزیزان معتقدند که نوشتن برای اجرای نمایش فینفسه کار نویسنده اثر دراماتیک است و سوال میکنند که در توضیح عناوین شما، «تنظیم یا برگردان برای صحنه» به چه معناست؟ خیلی خلاصه بگویم ساختار و نحوه نگارش این نمایشنامه کاملا طبق خواسته و نظر آقای مرزبان صورت گرفته است و به سال ١٣٩۵ بر میگردد که برگردان آن را از رمان مذکور به ما محول کردند.
همانطور که خیلیها میدانند، هادی مرزبان برای اجرای این نمایش بیش از ۱۰ سال انتظار کشیده و هر بار به دلیلی اجرای آن به تعویق افتاده است. چندین سال قبل ایشان از ما دعوت کردند که خیلی منسجم و به شکلی که منظور نظرشان است این رمان را برای اجرای صحنه به رشته تحریر در آوریم. طبق رویه معمول اقتباس، همین امر صورت گرفت و نمایشنامه ای با نگاه مشترک من و دلارا نوشین نگاشته شد. خب بالطبع آن نسخه ابتدایی، یک نمایشنامه بود با نگاهی به رمان «دکتر نون» و خاصیتها و کششها و روایت دراماتیک خودش را داشت که البته چهارچوب و ساختار آن و حتی نوع روایت قصه با نسخه فعلی خیلی متفاوت بود که البته این یک امر عادی است و در برداشت اثر این یک قاعده کلی به حساب میآید. به مرور و با تغییراتی که مد نظر آقای مرزبان بود، ایشان ما را متوجه آنچه خواست فکری و قلبیشان بود، کردند و نهایتا به یک نقطه مشترک رسیدیم. نمایشنامه چندین بار بازنویسی شد و دچار تحولات اساسی و ساختاری گردید و بعد از نگارش چند نسخه متفاوت، به اینجا رسید. نسخه فعلی که هست و در حال اجراست، تا حد زیادی آن چیزیست که مورد نظر کارگردان بود.
جواب اینجاست که خب اساساً این نوشته سفارش شخص آقای مرزبان بوده و نظرات ایشان باید به هر شکل تأمین میشده و این باید محصول نهایی نگاه ایشان باشد. گفتهام به این معنی نیست که رد و اثر ما در نوشته وجود ندارد و مراحل آن قطعا با پردازشهای مکرر و تبادل نظرهای فراوان صورت گرفته لکن شرط، خواست کارگردان است و این به صورت کلی لحاظ شده است. حتی نام نمایش عین نام کتاب است. بگذریم که شرایط حاکم بر تئاتر و تعطیل شدنهای مکرر و وقوع کرونا چه روند کاهندهای داشته و تولید این متن چقدر فرساینده بوده اما این تلاش آخر الأمر به ثمر نشست و آرزوی دوازده ساله محقق شد.
لذا اینکه «تنظیم یا برگردان برای صحنه» بدعت نیست و به درخواست خودمان مناسبترین عنوان برای کاری است که ما دو نفر انجام دادیم چرا که این یک چیدمان و آرانژمان است و کاملا وفادار به اصل رمان که این امر به دستور و نظر مستقیم آقای مرزبان بود که انجام شد. هر چند قسمتها و صحنهها و شخصیتهایی هم هست که اساسا در کتاب نیست و در نمایشنامه به آن پرداختیم، ولی آن بخشها هم اتصالهایی منطقی است که برای به جریان انداختن چالشهای دراماتیک امری ناگزیر است اما طوری نوشته شده که در خدمت اصل اثر است و برای پیشبرد درام و پرداخت آدمهای نمایش تعبیه شده است. مضافا برخی جاهای متن عینا خود واگویههای کتاب و شخصیتهای آن است و دیالوگها با کتاب انطباق دارد و اینکه پیاده سازی و گسترش داستان یک کتاب نه چندان قطور برای نمایشی با آن قواره و گنجاندن آن در قالبی چابک و بسیط طبق قاعده یک کارگردان صاحب سبک که در طول سالها نمایشنامههایی را از بزرگانی چون بهرام بیضایی، علی نصیریان، محمد رحمانیان و اکبر رادی به صحنه برده کار آسانی نیست. این اجرا، نتیجه شناخت و تجربه و همکاری است
به سهم خودم بگویم من چندین نمایش با آقای مرزبان کار کردهام و با روح کاری ایشان تا حد زیادی آشنا هستم. من در میان مخاطبان کارهای مرزبان بودهام، او مخاطب خود را دارد و میداند چطور کار کند و کارش را طوری بنوازد که رضایت حداکثر مخاطبان را به دست بیاورد. او برای مردم کار میکند و همه نوع سلیقهای را از هر قشری در نظر میگیرد و ایرانی بودن و ملی بودن و از جنس مردم بودن و تئاتر ایرانی ساختن با هر خمیرهای برای او در ارجحیت تمام است. کار ایشان ستودنیست. هادی مرزبان با پشتکارش و به انجام رساندن این اجرا در این ابعاد و در این شرایط سخت کرونا و اوضاع اقتصادی تئاتر به واقع جهد تمام کرد و نشان داد که دود از کنده بلند میشود! سلیقهها هم متفاوت است و نگاه مخاطب از هر جنسی حتی معدود نظرات مخالف نیز محترم است و البته کارهایی با این سبک طرفداران بیشماری دارد. در نهایت امید دارم که نتیجه کار ما مقبول واقع بشود و برای همه تئاتریها آرزوی موفقیت و تندرستی دارم.»
کد خبر 668545 برچسبها نمایش مجموعه فرهنگی تئاتر شهر تئاتر ادبیات نمایشیمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: نمایش مجموعه فرهنگی تئاتر شهر تئاتر ادبیات نمایشی آقای مرزبان هادی مرزبان برای اجرای دکتر نون
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۴۴۴۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بازگویی مشکلات و دغدغههای روز جامعه اولویتم در اجرای نمایش است
ایسنا/خراسان رضوی کارگردان نمایش «میتینگ» گفت: امروزه نمایشی که به روی صحنه میرود باید حرف دل مردم باشد، همیشه در نمایشهایم اولویتم دغدغههای امروزه جامعه و مردم بوده است و تلاش کردهام تا نمایشهایی را روی صحنه ببرم که حرف جامعه در آن زده شود.
محمدرضا اربابی در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: این نمایش ژانری کمدی دارد و به اتفاقاتی که در یک دانشگاه رخ میدهد، میپردازد. در واقع این نمایش نشاندهنده بخشی از جامعه و عدهای از انسانها است که شخصیتهای نمایش به تعریف آن میپردازند.
وی در خصوص عوامل این نمایش اضافه کرد: در نمایش میتینگ بازیگران جوان در کنار هنرمندان پیشکسوت و با سابقه تئاتر مشهد به روی صحنه میروند. گروه از اواخر سال گذشته تمرینات خود را آغاز کرد و در حال حاضر با تلاش شبانهروزی ۲۰ شب نمایش را روی صحنه بردیم.
اربابی با اشاره به واکنش و بازخوردهای نمایش خود گفت: در این چند شب اجرا استقبالها بسیار خوب و راضیکننده بوده است، همچنین اساتیدی که به دیدن نمایش آمدند بسیار راضی بودند و با توجه به اینکه نمایش در دل مافیا اتفاق میافتد، تحلیلهای جامعهشناسی و روانشناسی زیادی از نمایش داشتند.
وی افزود: مخاطب عام نیز به خوبی توانسته بود با نمایش ارتباط برقرار کند، علاوه بر نظرات مثبت نقدهایی بر نمایش وجود داشت که همگی بسیار محترم هستند در مجموع با استقبال مخاطبان و فروش بالای نمایش از عملکرد تیم و گروه نمایش راضی هستم و خوشحالم که مورد قبول مخاطب قرار گرفته است.
کارگردان نمایش «میتینگ» با بیان اینکه همیشه تلاش کردهام تا نمایشهایی را روی صحنه ببرم که حرف جامعه در آن زده شود، خاطرنشان کرد: پس از پایان هر نمایشی، نمایشنامههای مختلفی را مطالعه میکنم که حرف امروز و دغدغه جامعه باشد و بتوانم با آن ارتباط برقرار کنم حتما آن را انتخاب و اجرا میکنم.
اربابی اضافه کرد: امروزه نمایشی که به روی صحنه میرود باید حرف دل مردم باشد؛ اجرای نمایشهایی مانند «هملت» و «اوتولو» زمانی میتواند موفق باشد که بر اساس نیازهای امروز جامعه، نه دغدغههای جامعه گذشته باشد. همیشه در نمایشهایم اولویتام دغدغههای امروزه جامعه و مردم بوده است.
اجرای تئاتر کمدی با ریسک بالایی همراه است
وی با بیان اینکه نمایش میتینگ یک کار کمدی است و اجرای آن ریسک بالایی داشت، اظهار کرد: تقریبا در بیشتر ژانرها مانند مذهبی و یا تاریخی نمایشی را اجرا کردهام و نمایش میتینگ دومین کاری کمدی من بود. اولین سابقه کار کمدیام به نام پرواز ۷۳۷ بود که در یزد به روی صحنه بردم.
کارگردان نمایش «میتینگ» با بیان تجربه کاری کمدی افزود: اجرای نمایش کمدی سخت و خوب است، اجرای نمایش کمدی میتینگ با سابقه کاری که داشتم به نوعی ریسک بود. اجرای نمایش کمدی و خنداندن مخاطب در هر دوره ای کار سخت و مشکلی است، چرا که باید برای خنداندن مخاطب موقعیت کمدی ایجاد کرد که کار دشواری است.
اربابی اضافه کرد: اجرای نمایش میتینگ تجربهای متفاوت بود و سعی میکنم برای تئاتر بعدی یک نمایش کمدی سیاه را انتخاب کنم تا بتوانم خودم را به چالش بکشم و کارهای مختلفی را در ژانرهای متفاوت به روی صحنه برده باشم.
وی در خصوص جایگاه تئاتر مشهد خاطرنشان کرد: بهعقیده من فضای تئاتر مشهد به نوعی پراکنده و حمایت از نسل جوان کمتر است، در حالیکه باید به جوانان فرصت دیده شدن را بدهیم. حمایت برخی از اساتید نیز به دلیل حضور نسل جوان در تئاتر است که بسیار ممنون آنها هستم.
اساتید تئاتر باید از نسل جوان حمایت کنند
کارگردان نمایش «میتینگ» با اشاره به اینکه اجرای تئاتر در مشهد کار دشواری است، عنوان کرد: با توجه به اینکه مشهد شهری مذهبی بوده اجرای نمایش نیز کار دشواری است. اساتید باید از نسل جوان حمایت کنند نه اینکه روبه روی آنها بایستند.
اربابی در پاسخ به این سوال که آیا میتوان شاهد اتفاقات خوبی در سال جدید برای تئاتر مشهد بود یا خیر، گفت: قطعا میتوان سال خوبی را برای تئاتر مشهد پیشبینی کرد؛ چراکه نمایشهای روی صحنه کیفیت بالایی دارند و نسل جوان بیشتر از گذشته در تئاتر حضور دارند. در این ایام نمایشهایی با حضور نسل جوان دیدهام که به نظرم میتوان امسال و سال آینده در جشنواره بینالمللی تئاتر فجر چند نماینده از مشهد حضور داشته باشد.
وی تصریح کرد: گروه ما نیز در حال رایزنی است تا نمایش میتینگ را با شکلی مدرن شده در جشنواره بینالمللی تئاتر فجر به روی صحنه ببرد.
عکس تزئینی استیکی از مشکلات تئاتر حضور بازیگرانی است که تخصص کافی را ندارند
رضا سپهر، بازیگر تئاتر میتینگ نیز در خصوص ایفای نقش در نمایش «میتینگ» اظهار کرد: در این نمایش عهدهدار ایفای نقش «پرور» هستم که یکی از کاراکترهای اصلی نمایش است. پرور دارای شخصیتی متعارض و در واقع به گونهای آفتابپرست است که مسئولیت حراست و سلف دانشگاهی به نام دارقوزاباد را برعهده دارد.
این بازیگر تئاتر افزود: دانشگاهی که بخش کوچکی از جامعه محسوب میشود و نماد افرادی دو رو است که ظاهر و باطنی متفاوت دارند و دانشجویانی که در آنجا تحصیل میکنند دانشجویانی روشنفکر نیستند و به راحتی تحت تاثیر قرار میگیرند که در آخر کاراکتر پرور با رانت و قدرتی که دارد تصمیمگیرنده دانشگاه میشود.
وی با بیان اینکه حضور عوامل برجسته دلیلی برای ترغیب ایفای نقش در این نمایش بود، گفت: کارگردان نمایش آقای محمدرضا اربابی هستند و نمایشنامه توسط آقای عباس جانفدا نوشته شده است و دیگر عوامل نمایش که جزو افراد با سابقه تئاتر مشهد هستند، در تصمیمم برای حضور در این نمایش بسیار تاثیرگذار بود.
این بازیگر تئاتر با اشاره به اینکه واکنشها نشان میدهد که به خوبی از عهده ایفای نقش برآمدهام، بیان کرد: بر اساس مشورتهایی که صورت گرفته بود ایفای نقش این کاراکتر به من پیشنهاد شده بود و باتوجه به نوع کمدی نمایش و دیالوگ قرار بر این شد تا نقش پرور را اجرا کنم که خوشبختانه به خوبی توانستم از عهده اجرای آن بربیایم و اساتید و پیشکسوتانی که نمایش را دیدهاند از ایفای نقش بسیار راضی بودند.
سپهر ادامه داد: تمام تلاشم بر این بود که به خوبی کاراکتر پرور را معرفی کنم و خوشحالم که این کار به خوبی انجام شد، همچین در اجرای کمدی نمایش، برقراری ارتباط کلامی و جذب مخاطب به خوبی انجام گرفت.
وی در پاسخ به این سوال که چه چیزی باعث شد تا عهدهدار نقش شخصیت پرور در نمایش شود، گفت: مهمترین دلیلی که باعث شد در ایفای نقش پرور مصمم شوم تضادی است که میان کاراکتر نمایش با شخصیت اصلی من وجود دارد؛ پرور شخصیتی است که نقاب بر چهره دارد، در حالیکه در واقعیت شخصیتی متعارض با این کاراکتر دارم و از دو رویی پرهیز میکنم.
این بازیگر تئاتر ادامه داد: وجود این چالشها باعث شد تا برای اجرای این شخصیت مصمم شوم و در نمایش ایفای نقش کنم و خرسندم که با این کار توانستم سهم کوچکی در این موفقیت داشته باشم.
سپهر خاطرنشان کرد: نمایش میتینگ اولین تجربه کاری من با آقای اربابی است، ایشان کارگردان جوان و با ذوقی هستند که اخلاق حرفهای را به خوبی رعایت میکنند. یکی دیگر از نکات مثبت آقای اربابی نسبت به دیگر کارگردانان تعاملی بود که با پیشکسوتان نمایش داشتند، او به عنوان کارگردان پذیرای ایده و پیشنهاداتی که از سوی گروه ارائه میشد بود.
وی افزود: آرامشی که توسط کارگردان کار در گروه برقرار میشد بسیار حائز اهمیت است؛ برخلاف کارگردانان دیگری که با ادبیات نامناسب استرس بیشتری به بازیگران وارد میکنند، ایشان با متانت آرامش را در گروه حاکم میکرد و من از کار در کنارش لذت بردم.
نمایشهای روی صحنه مشهد به سمت رئالیست بودن پیش رفتهاند
این بازیگر تئاتر در خصوص جایگاه تئاتر مشهد گفت: کیفیت نمایشهای روی صحنه بهتر ازسالهای گذشته است و نمایشها به سمت رئالیست پیش رفتهاند و میتوان گفت نسبت به نمایشهایی که قبلا اجرا میشد شاهد رشد هستیم، اما متاسفانه از لحاظ کیفیت متن و نمایشنامهها در این چند سال افت قابل توجهی را شاهد بودهایم.
سپهر با اشاره به تنوع ژانرهای مختلف نمایشهای روی صحنه مشهد، بیان کرد: مشهد قطب دوم تئاتر کشور است، در طول این سالها شاهد آثار متنوعی در ژانرهای مختلف هستیم که هر نوع سلیقهای را پوشش میدهد، اما در این میان کارگردان معدودی هستند که به واسطه شهرت و یا بازیگران، نمایشهایشان فروش خوبی دارد و دیده شدهاند.
تربیت نابازیگر در کارگاههای آموزشی نامعتبر
وی با بیان اینکه برگزاری کلاسهای آموزشی توسط افراد بیسابقه باعث لطمه به تئاتر میشود، اظهار کرد: متاسفانه کارگاهها و کلاسهای آموزش بازیگری برگزار میشود که به جز تعدادی اکثرا توسط اساتیدی که تخصص ندارند اداره میشوند و به ظاهر بازیگر آموزش میدهند که در واقع اینگونه نیست.
این بازیگر تئاتر خاطرنشان کرد: به عقیده من افراد که وارد حیطه بازیگری میشوند باید پس از گذراندن کلاسهای آموزشی در بخشهای کوچکتر شروع به کار کنند و پس از آن در بلک باکسها ایفای نقش کنند تا پس از کسب تجربههای بیشتر وارد سالن اصلی تئاتر شوند.
بازگیری تئاتر نیازمند استعداد و مطالعه کافی است
سپهر افزود: بسیاری از بازیگران کار اولی با رانت و مافیا در نمایشهای اصلی نقشی را ایفا میکنند، در صورتیکه بازیگری نیازمند استعداد و مطالعه کافی است و اگر هوش بازیگری نداشته باشیم، نمیتوانیم در قاب صحنه باقی بمانیم.
انتهای پیام